دانستنی های طلاق توافقی

تکلیف مهریه در طلاق توافقی چه می شود؟

مهریه به مالی گفته می شود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح به زوجه خود می پردازد یا مکلف به پرداخت می شود.

می‏توان مهریه را بعنوان یک پشتوانه اجتماعی برای زن محسوب کرد زیرا در صورت جدایی زن و مرد، زن متحمل خسارت بیشتری می‏شود زیرا مرد طبق استعداد خاص بدنی معمولاً در اجتماع نفوذ و تسلط بیشتری دارد و همچنین مردان برای انتخاب همسر مجدد امکانات بیشتری دارند ولی زنان بیوه با از دست رفتن سرمایه جوانی و زیبایی امکاناتشان برای انتخاب همسر جدید کمتر است مهریه چیزی به عنوان جبران خسارت برای زن و وسیله ای برای تأمین زندگی آینده اوست.

زن و مرد میتوانند در ضمن طلاق توافقی شرط نمایند که طلاق توافقی در قبال بذل کل مهریه باشد و یا طلاق توافقی در قبال نیمی از مهریه باشد و یا حتی مرد میتواند با اختیار خود تمامی مهریه را به زن پرداخت نماید. در هر حال در این سه حالت زن و مرد میتوانند با هم توافق نمایند.

مقدار نفقه‌ای که در طلاق توافقی باید پرداخت شود چقدر است؟

نفقه عبارتست از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن. البسه. غذا. اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و هر آنچه را به صورت عادت یا احتیاج لازمه زندگی وی باشد که میزان نفقه بر اساس شئونات اجتماعی و خانوادگی زوجه توسط دادگاه تعیین خواهد شد و مرد تحت هر شرایطی مکلف به پرداخت آن به زن میباشد.

گر چه در قانون مدنی و کیفری ایران نسبت به پرداخت نفقه تاکید بسیاری شده است تا به این وسیله مردان ملزم به پرداخت حق و حقوق شرعی و قانونی همسر خود باشند اما در مواردی نیز به آنها اجازه داده شده است که از پرداخت آن خودداری کنند و مهمترین چراغ سبز قانون مدنی برای ندادن نفقه به زن ماده ۱۱۰۸ ق. م است که میگوید هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناء کند مستحق نفقه نخواهد بود. زن و مرد میتوانند با یکدیگر توافق نمایند که مبلغی به عنوان نفقه تا پایان زمان عده زن (سه ماه و ده روز) به زن پرداخت شود.

لازم به ذکر است در صورتیکه زن باکره باشد عده نخواهد داشت.

جهیزیه زن قابل استرداد است

جهیزیه ای که زن به خانه شوهر میاورد به معنای انصراف زن از مالکیت یا شریک ساختن مرد در آن نیست بلکه مرد می‌تواند از منافع آن با اجازه زن استفاده کند که براساس قانون جهیزیه نوعی «اباحه تصرف» است و هیچ حقی را برای شوهر ایجاد نمی‌کند چرا که زن می‌تواند جهیزیه را به دیگری هم انتقال دهد.

دعوی استرداد جهیزیه همانند هر دعوی حقوقی دیگر نیاز به اثبات بردن و تحویل جهیزیه به منزل داماد و بقای آن از طرف مدعی دارد و باید به یکی از طرق ادله اثبات دعوا، وجود حق ثابت شود.

معمولاً مشکل از آنجایی آغاز می شود که لیست جهیزیه موسوم به “سیاهه” وجود نداشته باشد زیرا در نزد بیشتر خانواده ها گرفتن رسید از زوج هنگام بردن جهیزیه بی اعتمادی به وی در اوایل ازدواج تلقی می شود.

در صورتیکه طلاق توافقی باشد زن میتواند جهیزیه خود را مسترد کند و اگر هم وسایلی را خریداری کرده باشد میتواند با توافق زوج مقداری از آنها را در منزل زوج باقی بگذارد و یا نیمی از آن را مسترد کند.

اجرت المثل در صورتیکه طلاق توافقی باشد به زن تعلق میگیرد؟

اجرت‌المثل در طول شرط مالی ضمن عقد در مورد کارهای زوجه در امر خانه‌داری و نیز در طول اجرت‌المسمی است.

یعنی اگر زوجه در امور خانه‌داری، شرط ضمن عقد داشته باشد، نوبت به اجرت‌المثل نمی‌رسد. زوجه نباید قصد تبرع داشته باشد؛ چرا که اگر در انجام کارهای خانه‌داری از ابتدا قصد و نیت تبرع و به اصطلاح رایگان داشته باشد، نمی‌تواند اجرت‌المثل ایام زوجیت را بگیرد.

درخواست طلاق نباید از سوی زوجه باشد و لازم است که شوهر قصد طلاق داشته باشد. البته اگر تقاضای طلاق از طرف زوج داده شده است و ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار زوجه باشد، در این صورت نیز اجرت‌المثل به او تعلق نمی‌گیرد.

چنانچه زوجه کارهایی را که شرعا بر عهده وی نبوده، به دستور زوج و با نداشتن قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کارهای انجام‌ گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌کند.

در نحله دادگاه با توجه به وضع مالی زوج و زحمات زوجه مبلغی را به عنوان نحله تعیین می کند که به زوجه بپردازد و در نحله نیازی به تعیین کارشناس نیست و قاضی باید راجع به وضعیت مالی زوج تحقیق و با توجه به زحمات زن مبلغ متناسبی بابت نحله معین کند. زن و مرد میتوانند توافق نمایند که مرد مبلغی به عنوان اجرت المثل ایام زندگی به زن پرداخت نماید که البته به طور معمول در طلاق توافقی زوجه نسبت به اجره المثل ادعایی ندارد.

حضانت فرزندان با پدر یا مادر است؟

برای حضانت و نگهداری طفل که پدر و مادر او از یکدیگر جدا شده‌اند، مادر تا ۷ سالگی (پسر یا دختر فرقی ندارد) اولویت دارد و پس از آن حضانت با پدر است (دختر تا پایان سن ۹ سالگی و پسر تا پایان سن ۱۵ سالگی) حضانت و نگهداری از فرزند امری است که بر اساس مصالح عمومی و نیاز طبیعی فرزندان تنظیم شده است؛ یعنی پس از جدایی در زمانى که فرزند نیاز بیشترى به مادر دارد، اولویت نگهدارى فرزند به او داده شده و در عین حال در همین مدت، تأمین هزینه زندگى کودک برعهده پدر است.

اما پس از طی این دوران (بعد از ۷ سالگی ) حضانت فرزند به پدر داده خواهد شد مگر اینکه عدم صلاحیت پدر اثبات شود.

در صورت فوت یکی از ابوین، حضانت کودک (صغیر یا محجور) با والدی که زنده است خواهد بود. هرچند متوفی پدر طفل بوده و برای او قیم معین کرده ‌باشد. مثلاً با فوت پدر، حضانت طفل با مادر است؛ نه پدربزرگ طفل. حضانت فرزندانی که پدرشان فوت شده با مادر آنها است؛ مگر آنکه دادگاه به تقاضای ولی قهری یا دادسـتان، اعطای حضانت به مادر را خلاف مصلحت فرزند تشخیص دهد.

در زمان طلاق توافقی زن و مرد میتوانند شرط کنند که مثلا حضانت دختر ۸ ساله با مادر باشد که پدر باید وکالتی در این مورد به زن بدهد و یا مرد شرط کند که قصد نگهداری فرزند پسر ۱۰ ساله را ندارد و البته بهتر است وکالتی در این مورد به زوجه بدهد.

نفقه فرزند را چه کسی باید پرداخت کند؟

پرداخت نفقه فرزندان بر عهده پدر خواهد بود  در زمان طلاق توافقی زوجین می توانند توافق کنند پدر وظیفه ای در خصوص پرداخت نفقه به فرزند نداشته باشد و هزینه نگهداری از فرزند بر عهده مادر باشد.

نحوه ملاقات فرزند چگونه است؟

در زمانیکه حضانت فرزند با مادر باشد پدر حق ملاقات فررزند را خواهد داشت و بالعکس در زمانیکه حضانت فرزند با پدر است مادر حق ملاقات خواهد داشت.

لذا در زمان طلاق توافقی زن و مرد میتوانند در خصوص ساعت ملاقات با فرزند و تعداد روزهای ملاقات در هفته با یکدیگر توافق نمایند مثلا زن عنوان کند که مرد در روزهای یکشنبه و سه شنبه در ساعت ۹ تا ۱۱ میتواند فرزند خود را ملاقات نماید.

وضعیت حمل و باکره بودن چگونه مشخص میشود؟

در صورتیکه زن باکره باشد در توافقات اقرار به باکره بودن خواهد کرد و در زمانیکه قصد اجرای صیغه طلاق را دارند باید به پزشکی قانونی مراجعه کرده و گواهی سلامت بکارت بگیرد.

در صورتیکه زن باکره نباشد و باردار نیز نباشد در توافقات زن اقرار به عدم باردار بودن خواهد کرد و برای اجرای صیغه طلاق ارائه گواهی عدم بارداری الزامی خواهد بود. در صورتیکه زن باکره باشد میتوانند بعد از ثبت طلاق برای حذف نام همسر سابق از شناسنامه خود اقدام نمایند.