نظریه مشورتی اداره کل امور حقوقی قوه قضاییه در خصوص دادسرای صالح در صورت صدور قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادگاه کیفری حوزه قضایی دیگر

تاریخ: ۱۳۹۸/۰۶/۲۶
شماره: ۷/۹۸/۸۳۳
شماره پرونده: ۸۳۳-۱۶۸-۹۸ ک
استعلام:
بر اساس ماده ۲۲ قانون آیین دادرسی کیفری، در حوزه قضایی هر شهرستان و در صلاحیت دادگاه های آن حوزه دادسرای عمومی و انقلاب تشکیل می شود. چنانچه پرونده ای با صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری همان حوزه قضایی ارسال گردد و دادگاه در راستای بند « الف» ماده ۳۴۰ آیین دادرسی کیفری خود را صالح به رسیدگی نداند و قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادگاه کیفری حوزه قضایی دیگر صادر کند:
اولاً آیا دادگاه کیفری دو حوزه قضایی اخیر که قرار عدم صلاحیت به شایستگی آن دادگاه صادر شده است، باید پرونده را به منظور، انجام مجدد تحقیقات مقدماتی و صدور کیفرخواست مجدد احتمالی به دادسرای حوزه قضایی خود ارسال کند؟
ثانیاً، چنانچه پاسخ منفی باشد و از طرفی پرونده دارای نقص تحقیقات باشد، این دادگاه انجام تحقیقات را به کدام دادسرا محول مینماید؛ دادسرای حوزه قضایی متبوع یا دادسرای صادرکننده کیفرخواست؟
پاسخ:
بازگشت به استعلام شماره ۹۰۱۶/۳۲۹/۳۴۰۰۱ مورخ ۱۳۹۸/۰۵/۱۷ به شماره ثبت وارده ۸۳۳ مورخ ۱۳۹۸/۰۵/۲۲، نظریه مشورتی این اداره کل به شرح زیر اعلام می گردد:
۱- درفرضی که متعاقب پایان مرحله تحقیقات مقدماتی، پرونده با صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری شهرستان “الف” و سپس از سوی این دادگاه با صدور قرار عدم صلاحیت به دادگاه کیفری شهرستان “ب”، ارسال شده است، این دادگاه باید با توجه به اطلاق بند “الف” ماده ۳۳۵ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ مبادرت به رسیدگی نماید و صرف صدور کیفرخواست از سوی دادسرای فاقد صلاحیت محلی، مجوز عدم رسیدگی دادگاه و ارسال پرونده به دادسرایی که در معیت آن انجام وظیفه می نماید، نمی باشد، علاوه بر این با صدور کیفرخواست مرحله تحقیقات مقدماتی به پایان رسیده و مرحله دادرسی در معنای اخص آغاز می شود و تجدید مراحل رسیدگی به پرونده، در واقع تجویز رسیدگی به آن در دو نوبت در مرحله تحقیقات مقدماتی است که بر خلاف اصول حاکم بر دادرسی کیفری است و این امر می تواند موجبات اخلال در نظم دادرسی، تضییع حقوق اشخاص و اتخاذ تصمیمات متناقض را فراهم کند؛ لذا بدون وجود نص قانونی، ارسال پرونده از سوی دادگاه کیفری صالح به دادسرا به منظور رسیدگی مجدد و صدور کیفرخواست، فاقد وجاهت قانونی است.
۲- در فرض سوال که تحقیقات انجام شده از سوی دادسرای صادرکننده کیفرخواست ناقص است، مطابق ماده ۲۲ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲، چون دادسرای عمومی و انقلاب هر شهرستان در معیت دادگاه های همان حوزه قضایی انجام وظیفه می کند، لذا طبق ماده ۲۷۴ قانون یادشده، دادگاه صالح میتواند رأسا اقدام به تکمیل تحقیقات نموده و یا آن را از دادسرای متبوع خود درخواست کند.